Klopotec
Dober klopotec v svojem klopotišču klopotajoče klopoče (Styryjska łamanka językowa)
W Styrii melodia winobrania ma inny charakter niż w innych częściach kraju. Na wzgórzach porośniętych winogronami już z daleka widzi się drewniane wiatraki. Które głośno pracują.
– Nie każdy winiarz to przyzna, ale dla wielu to piękna pieśń – usłyszałem niedawno. A miałem okazję słyszeć ten styryjski hit końca lata i moje zwątpienie w muzyczny gust tego narodu tylko się wzmocniło. Nierównomierne uderzanie drewna o drewno. Ani melodii, ani rytmu. Jeśli to jest muzyka, to jest ona bardziej alternatywna i trudniejsza w odbiorze niż alternatywny jazz. No chyba że… usłyszymy słowa tej pieśni, tak samo jak słyszy ją winiarz.
Klepotec, bo o nim mowa, to dźwiękowy straszak na wróble i szpaki. Łopaty wiatraka napędzają kilka drewnianych młoteczków, które uderzają w deseczkę stwarzając (w założeniu) akustyczny dyskomfort ptakom. Klopotca stawia się przy winnicy, gdy owoce zaczynają dojrzewać, tradycyjnie od 10 do 24 sierpnia. Ponieważ ptaki szybko przyzwyczajają się do dźwięków wiatraka, funkcjonalność tego urządzenia jest znikoma. Natomiast ma duże znaczenie symboliczno-magiczne. Po pierwsze, przypomina, że zbliża się winobranie. Po drugie, jeśli przed końcem winobrania przestanie hałasować, oznacza to złą wróżbę (gradobicie, zarazę albo brak unijnych dopłat).
Interesujące jest, że pomimo stwierdzonego braku pożądanego wpływu na obecność ptaków w winnicy, klopotec jest szeroko rozpowszechniony w Styrii po obu stronach granicy. Pierwsze wzmianki o wiatrakach-straszakach pochodzą mniej więcej z XIV wieku. Na początku były używane na polach zbożowych. Dopiero około roku 1770 zaczęto używać takich urządzeń w winnicach.
Do budowy klopotca używa się różnych rodzajów drewna. Sąsiedzi konkurują między sobą, kto postawi większy i głośniejszy wiatrak. Klopotce mają cztery, sześć lub osiem łopat, wykonanych z lekkiego lipowego lub topolowego drzewa. Więcej łopat oznacza szybszą pracę i większy hałas. Ogon wykonuje się z gałązek z dębu lub brzozy. Konstrukcję stanowi drewno z dębu, buku albo jesionu. Młoteczki robi się z derenia, natomiast deseczkę w którą uderzają, z czereśni lub jaworu.
Wiatraki będą strzec winnic, aż do połowy listopada. Winiarze zaczną je demontować po martinovanju, czyli po św. Marcinie. Wtedy sok zamieni się w młode wino i bezpiecznie spocznie w piwnicy.
SlovVine 
Pingback: Region Jeruzalem | Erynia w trasie