Słoweńskie wina: Ritoznojčan (czyt. Ritoznojczan)
Niedzielny poranek na Pohorju. Styrja, Podravje.
Przemierzając rozmaite kraje nawet się nie spodziewamy jak dziwne znaczenia mają nazwy miejscowości mijanych po drodze. Dopóki jednak nazwa pozostaje znana wąskiej okolicy, sprawa jest lokalną fraszką. Niekiedy także taki dziwoląg dokonuje swoistego comming out-u, starając się skupić na sobie uwagę światowej publiczności. A gdy w dodatku dzierży wino jako swój oręż, sprawa staje się poważna…
Winnice na Pohorju. Styrja, Podravje.
W słoweńskiej części Styrii na południowych stokach Pohorja leży wieś Ritoznoj. Zbocza wzgórz są pokryte winoroślami. Wiele winnic z powodu stromych stoków jest sadzona w układzie tzw. tarasów. Winorośl daje wtedy mniej owoców, ale jest to jedyna mozliwość uprawy w takich warunkach. Miejscowi ludzie właśnie w ciężkich warunkach pracy w lokalnych winnicach dopatrują się źródła nazwy wsi. Ritoznoj można bowiem przetłumaczyć jako… D…znój, gdzie praca jest tak ciężka, że pot cieknie ciurkiem, aż do miejsca w którym plecy tracą swą szlachetną nazwę. Inna wersja, romantyczna, dopatruje się źródła nazwy w ukształtowaniu terenu. Dwa najlepsze stoki do uprawy winorośli, patrząc od strony Slovenskiej Bistricy, tworzą kształt pośladków, pośrodku zaś płynie strumień. Jest również wersja dyplomatyczna, doszukująca się nazwy w niemieckim rycerzu Snoju (niem. Ritter Snoi). Mimo nieproprawnej politycznie nazwy, Ritoznoj jest znany z doskonałych warunków do uprawy winorośli. Podobnie jak w innych częściach Styrii, również tutaj dominują szczepy białe: rieslingi, sauvignon, beli pinot, chardonnay, šipon, rizanec, rumeni muškat, kerner, zeleni silvanec i traminec. Chociaż w Słowenii przeważa produkcja win z jednego szczepu, to występują także lokalne cuvee. Najczęściej biorą nazwę od nazwy regionu lub miejscowości, w której są produkowane, np. Haloze ma swoje cuvee o nazwie haložan, Slovenskie Konjice – konjičan, Ljutomer – ljutomerčan, a okolice Slovenskiej Bistricy mają ritoznojčana (w Ritoznoju są najlepsze stoki).
Styryjskie winnice, Podravje.
Historia wina na teranach wokół Slovenskiej Bistricy ma długą tradycję. Pisane wzmianki o lokalnym szczepie białego wina brander pojawiają się w dzienniku podróżniczym w 1833 roku. W 1905 roku brander z okolic Slovenskiej Bistricy zdobył złoty medal w Wiedniu. Niestety, zawirowania historyczne doprowadziły do zapomnienia tego lokalnego szczepu po drugiej wojnie światowej. Nowy porządek potrzebował nowych bohaterów, a także nowych win. Pierwszy ritoznojčan powstal w 1947 roku, a w latach 60-tych zaczął być produkowany przez kombinat Slovenska Bistrica. Kombinat to taki winiarski PGR powstały na parcelach odebranych niemieckim panom i kościołowi, ale także miejscowym chłopom w ramach kolektywizacji. Od późnych lat 60-tych, aż do końca Jugosławii, ritoznojčanowi wiodło się bardzo dobrze. Problemy przyniosła transformacja lat 90-tych oraz zamknięcie rynków południowych republik. Ritoznojčan byl produkowany jedynie przez nielicznych. W tym roku powstało konsorcjum Ritoznojčan, skupiające 15 lokalnych winiarzy, którzy przy wsparciu gminy Slovenska Bistrica i lokalnego centrum informacji turystycznej próbują wskrześcić markę ritoznojčan. Projekt zaklada nadanie lokalnemu cuvee znaku PTP – Priznano Tradicionalno Poimenovanje. Jest to znak nadawany lokalnym wyrobom, ograniczony teretorialnie, pomagający w promocji tradycyjnych produktów. Sukces cvička, terana, metliškiej črniny i wielu innych win pokazuje, że to dobry ruch. Jak będzie z ritoznojčanem? Czas pokaże, choć pewnie wiele potu spłynie w ciężkiej pracy na drodze do sukcesu.
Jesień na Pohorju. Styrja, Podravje.
SlovVine 
Pingback: Frešer – rześko! – Vinisfera