Teran – zjawisko krasowe
Teran…
Już w szkole podstawowej dzieci na lekcji geografii uczą się o zjawiskach krasowych. Są to procesy rozpuszczania skał, zwłaszcza wapiennych, przez wody powierzchniowe i podziemne. Po raz pierwszy kras został opisany metodą naukową na przykładzie płaskowyżu Kras, stąd nazwa zjawiska. Płaskowyż Kras znajduje się na terenie Słowenii, a także częściowo we Włoszech (Carso). Najbardziej znane przykłady zjawisk krasowych to jaskinia Postojna oraz jaskinie Skoczjańskie. Słoweńcom Kras kojarzy się również z całkowicie innymi „zjawiskami”, są to: burja, pršut i teran.
Kras leży w obrębie klimatu śródzemnomorskiego ze słonecznymi i suchymi latami. Zimą wieją tu silne wiatry bora (burja). Burja potrafi wiać z prędkością w porywach do 200km/h nawet przez dwa tygodnie. W tym czasie życie w regionie zamiera. Kto nie musi, nie wychodzi z domu. Jednak wiatr ma również swoje zalety. Wykorzystuje się go do suszenia surowej szynki, tzw. pršutu. Pršut to słoweńska odmiana szynki parmeńskiej. Bardzo mocna w smaku. Stanowi podstawę poczęstunku(tzw. narezek), którym gospodarze na całej Primorskiej częstują gości. Tradycyjnie suszy się cały udziec z kością na słońcu (latem) i wietrze (zimą). Suszenie trwa od 9 do 16 miesięcy. W sklepach w całej Słowenii można kupić pršut, jednak jest on wytwarzany przemysłowo w specjalnych komorach. Sposób produkcji odbija się na smaku, który traci siłę i aromat tradycyjnej szynki. Będąc na Krasie, warto spróbować domowego wyrobu (domači pršut). Nie będzie to szczególnie trudne przy zwiedzaniu winnic, gdyż jak już wspomniałem, gospodarze częstują nim gości podczas degustacji wina. Najlepsze połączenie to pršut i teran.
Piwnica pełna terana
Teran jest lokalnym winem, wytwarzanym jedynie na Krasie. Wino produkowane jest ze szczepu refosco (refošk). Jest to stary, autochtoniczny szczep północno-wschodniego wybrzeża Adriatyku. Produkuje się z niego czerwone wino. Refošk produkowany jest w Chorwacji, Słowenii oraz we Włoszech. Ze względu na występowanie na Krasie czerwonych ziem (terra rosa), które wpływają na smak wina, lokalny refošk nazywa się teran. Smak terana jest zdecydowanie pełniejszy i mocniejszy na ekstrakcie od refoška. Czuć nuty owocowe, zwłaszcza pożeczki lub maliny. Ze wzgledu na ostrzejszy klimat Krasu (płaskowyż na wysokości 200-300 metrów n.p.m.), osiąga wysoką kwaskowość, która harmonizuje smak i minimalizuje cierpkość na końcu. Jego kolor jest ciemnokarminowy, prawie czarny, głęboki. Przez bogaty ekstrakt sprawia wrażenie gęstego. Słoweńcy potocznie mówią o nim „czarne wino” (črno vino) i uważają za najlepsze wino produkowane w kraju.
Teran zwykle nie nadaje się jako wino do starzenia. W najlepszej kondycji jest od roku do dwóch lat po zbiorach. Zwykle podaje się go do dziczyzny, grillowanych mięs, ostrych serów oraz tradycyjnie do pršutu.
W rozsądnych ilościach teran pozytywnie wpływa na organizm człowieka. Zawiera dużą ilość antyutleniaczy i żelaza. Pomaga przy niedokrwistości, miażdżycy oraz przy obniżaniu poziomu choresteloru we krwi.
SlovVine 
Pingback: Wina Štoka – myśl globalnie, działaj lokalnie | SlovVine