Słoweński region Przymorze (Primorska) jest całkowicie odmienny od pozostałych części kraju. Widać tu wpływy włoskie w kulturze, języku i architekturze. Ze względu na bliskość Adriatyku, klimat jest cieplejszy, dlatego w ogrodach można często zauważyć palmy i figi. Podróżując z Lublany autostradą w stronę morza, łatwo jest zauważyć granicę regionu Primorska. Zaraz za miejscowością Postojna zaczyna się zjazd, po czym oczom ukazuje się podłużna góra o stromych zboczach, stojąca niczym mur na równinie. To Nanos, granica regionów Notranjska (Wewnętrzna Kraina) i Primorska. Często po minięcu góry pogoda nagle się zmienia. Jeśli w Lublanie akurat było pochmurno i deszczowo, to za Nanosem deszcz ustaje, a zza chmur zaczyna pokazywać się słońce. W miesiącach zimowych tutaj zaczyna wiać silny wiatr (burja), który rozpędza się w dolinie rzeki Vipawy. To połączenie ciepła i chłodu jest na rękę vipawskim winiarzom. Słońce daje owocom słodycz, wiatr z kolei potrzebną świeżość. W dolinie Vipawy uprawia się zarówno białe jak i czerwone szczepy. Czerwone wina, które tu się doskonale udają, to szczepy: cabernet sauvignon, barbera i merlot. Białe wina uprawiane u stóp Nanosu to: chardonnay, sauvignion, malvazija, rumeni muskat, oraz dwa autochtony – pinela i zelen.
Zwłaszcza zelen w ostatnim czasie zrobił karierę na słoweńskich stołach. Jest to szczep, który wegetację zaczyna wcześnie, natomiast owoce dojrzewają późno, przy czym wino nie charakteryzuje się wyższą zawartością alkoholu. Jest to dość wymagająca odmiana, która w dodatku nie daje dużo owoców. Jednak z tego powodu nie jest wrażliwa na gnicie i może pozostać na krzaku dłużej. Nazwa szczepu pochodzi od barwy wina, które wpada w odcienie delikatnej zieleni.
Właśnie w dolinie rzeki Vipawy swoją winnicę ma Nejc Tomažič. Jest to winarz nowego pokolenia słoweńskich producentów wina, który dużo czasu i uwagi poświęcają rozwojowi i jakości produkowanych win. W rodzinie Tomažič winogrona uprawia się od 1850 roku. Pierwsza piwnica została wybudowana na początku XX wieku przez Franca Tomažiča i tak zaczęła się hisotria wina pod rodzinną nazwą. Ojciec Nejca wybudował kolejną piwnicę w 1994 roku, zaś Nejc zakończył budowę kolejnej w zeszłym roku. Inwsestycję zrealizował z pomocą środków europejskich, oprócz nowoczesnej piwnicy, stworzył sklepik z domowymi wyrobami i salę degustacyjną dla gości. Winnica Tomažič rozciąga się na 11 ha, wśród szczepów znajdziemy tu wszystkie charakterystyczne dla tego obszaru.
Będąc w winnicy Tomażić spróbowałem następujących win:
– Zelen – rocznik 2013, wytrawne, wino wysokiej jakości (kakovostno). Kolor wina zielonkawo-żółty, jasny. Wino klarowne i błyszczące. Delikatny, przyjemny zapach świeżo koszonej trawy i polnych ziół. W smaku świeże, średnio długie, harmonijne.
– Malvazija – rocznik 2013, wytrawne, wino wysokiej jakości (kakovostno). Gęste wino tworzące piękne łzy spływające po ściance kieliszka. Kolor jasno słomkowy z delikatnymi zielonkawymi odcieniami. Pachnie delikatnie świeżymi owocami (zwłaszcza jabłko) i sianem. W smaku zaokrąglone, harmonijne, średnio długie, świeże.
– Sauvignon – rocznik 2013, wytrawne, wino wysokiej jakości (kakovostno). W kolorze wino słomkowe, gęsty ekstrakt tworzy łzy na kieliszku. Delikatny i przyjemny zapach kwiatów, głównie bzu. Na końcu czuć paprykę. W smaku wino świeże i harmonijne. Jednocześnie wyraziste i delikatne, średnio długie. Wyczuć można aromaty kwiatowe i owocowe.
– Chardonnay – rocznik 2013, wytrawne, wino wysokiej jakości (kakovostno). Wino poddane 3-dniowej, chłodnej maderacji. Po zakończonej fermentacji dojrzewało w akacjowych beczkach. Barwa zielonkawo-słomkowa, kolor czysty i bystry. Wysoki ekstrakt tworzy łzy na kieliszku. Wino pachnie świeżo owocami. Wybijają się cytrusy i owoce tropikalne. W smaku świeże i bogate. Rozwija się od świeżych owoców po bogatsze drzewo.
– Rdeči pil – rocznik 2013, wytrawne, cuvee ze szczepów cabernet sauvigon i merlot. Wino wydaje się być średnio gęste. Kolor soku porzeczkowo-malinowego. Na krawędziach malinowe. W zapachu przyjemnie delikatne, w aromacie wybija się dębowe drzewo i leśne owoce. W smaku zaskajująco świeżo owocowe i mineralne. Delikatne, w ogóle nie czuć cierpkości. Smak średnio długi.
– Cabernet sauvignon – rocznik 2009, wytrawne, wino najwyższej jakości (vrhunsko). Wino gęste, ciemne, na krawędziach ceglaste. Na ściankach kielisza tworzą się piękne, grube łzy. Zapach mocno aromatyczny, pachnie czarną porzeczką i leśnymi owocami. W smaku ostre i mocne, wyczuwa się leśne owoce. Lekko i przyjemnie cierpkie. Smak średnio długi, na końcu porzeczkowy.
– Rumeni muškat – rocznik 2013, półsłodkie, wino najwyższej jakości (vrhunsko). Jasny kolor pomiędzy słomą i złotem. Wino błyszcząco kryształowe o gęstym ekstrakcie. W zapachu wybijają się aromaty róży i wanilii, zapach mocny i przyjemny. W smaku bardzo harmonijne, swieże i aromatyczne. Czuć przede wszystkim cytrusy. Smak średnio długi.