Winne kobiety

Z całkowicie niezrozumiałego powodu winiarstwo jest wciąż uważane za domenę mężczyzn. Być może w przeszłości miało to swoje uzasadnienie, ale postępująca mechanizacja i automatyzacja pracy powoduje, że ciężkich fizycznych prac jest w rolnictwie coraz mniej. Te, które pozostały, zawsze może wykonywać zatrudniony pracownik, a właściciel winnicy może skupić się na innych, często trudniejszych aspektach działalności. Zarządzaniem gospodarstwem i sprzedażą wina. Tu wydaje się, że nie ma już znaczenia płeć właściciela. Jeśli zaś chodzi o tworzenie wina, to panie (statystycznie) są do tego bardziej predysponowane przez naturę. Kobiety mają lepszą percepcję smaków i zapachów, lepiej więc mogą wyczuć drobne szczegóły, które szybciej umknęłyby mężczyźnie. Na szczęście, kobiet produkujących wino jest coraz więcej. Z okazji 8 marca prezentuję kilka słoweńskich winnic z kobietami za sterami.

Frelih – niewielka winnica zlokalizowana w miejscowości Šentrupert w regionie Dolenjska. Winnica słynie ze swoich win musujących, zwłaszcza opartych o endemiczną odmianę žametna črnina, które zdobywają coraz większą popularność nie tylko w Słowenii ale i za granicą. Josip Frelih, który kierował winnicą przez pół wieku, doprowadził do jakościowej zmiany w produkcji cvička, tradycyjnego kupażu z Dolenjskiej. Także jako pierwszy wykorzystał žametną črninę w produkcji win musujących. Obecnie winnicą kieruje wnuczka Josipa, Veronika Frelih. Młoda winiarka może pochwalić się odpowiednim wykształceniem: dyplomem agronomii Uniwerystetu Lublańskiego oraz podyplomowymi studiami w Bordeaux. Razem ze swoją mamą, także Veroniką, kontynuują rodzinną tradycję wprowadzania innowacji. Winnica Frelih jest pierwszą winnicą w regionie, która zdecydowała się przejść na ekologiczną uprawę winorośli. Wina rodziny Frelih dostępne są w Polsce, dzięki importerowi Wino i my. Strona www: https://frelih.si/

Doppler – kobiecą historią bez marketingowego pudru może pochwalić się także winnica Doppler. Gospodarstwo znajduje się w regionie Słoweńska Styria, na północ od Mariboru. Okolica mogłaby zagrać Hobbiton we Władcy Pierścieni. Pofalowany krajobraz pokryty winnicami i lasami daje wrażenie beztroski. Nie dla winiarzy. Praca w winnicy na tych stromych stokach nie należy do łatwych. Pomimo tego w winnicy Doppler winiarstem zajmuje się już 3. generacja kobiet. Posiadłość co prawda kupił w 1938 roku Ivan Doppler, jednak po nim stery w gospodarstwie przejęła córka Veronika. Veronika przekazała winnicę swojej córce Mihaeli, a ta z kolei przygotowuje do przejęcia gospodarstwa swoje córkii: Lanę, Linę oraz Lenę. Zgodnie z tradycją winnica pozostanie w kobiecych rękach. Piwnica znajduje się na szczycie wzgórza, z którego rozciąga się z każdej strony widok na zieloną okolicę. Winnica Doppler to przede wszystkim białe wina i doskonałe musiaki. Strona www: http://www.doppler.si/public/en

Santomas – o tej winnicy ze Słoweńskiej Istrii pisałem już na swoim blogu. Stery w winiarni przejmuje wnuczka założyciela gospodarstwa, Nika. Zaraz po ukończeniu studiów w Lublanie, Nikę czekało spore wyzwanie – poprowadzenie rodzinnego gospodarstwa obejmującego 25 ha winnic i 5 ha gajów oliwnych. Wygląda, że miejska dziewczyna dobrze odnalazła się w nowej roli, bo winnica Santomas w dalszym ciągu wyznacza standardy jakości w regionie. Ich największym atutem są wina czerwone, głównie na bazie lokalnego szczepu refošk. Kolejnym ważnym szczepem jest malvazija. Jest to ich jedyna jasna odmiana w winnicy. Wszystkie wina i oliwa mają ekologiczny certyfikat. Strona www: https://santomas.si/

Šibav – gospodarstwo jest od niedawna prowadzone przez Danjelę. Jej start zaczął się z przytupem, bo jako pierwsza kobieta wygrała konkurs Młody Winiarz Słowenii. Danjelę poznałem w 2022 roku na festiwalu win w Lublanie. Jej wina były dla mnie wielkim odkryciem, zresztą nie tylko dla mnie, bo Jantarna rebula zwyciężyła w festiwalowym konkursie. Winnica znajduje się w regionie Wzgórz Gorycjańskich (sł. Goriška brda), stąd też najważniejsze są dwa szczepy: rebula i sauvignonasse. Poza nimi winnica Šibav może pochwalić się bardzo dobrymi winami czerwonymi, które wytwarza z francuskich odmian: cabernet sauvignon i merlot. W gospodarstwie znajdują się także pokoje do spania, a dla gości dostępny jest zewnętrzny basen. Strona www: https://vino-sibav.si/

Štokelj – winnica znajduje się w Dolinie Wipawy, niedaleko miejscowości Ajdovščina. W swojej winnicy mają typowe dla regionu szczepy: pinela, malvazija, rebula, merlot oraz barbera. Słyną zwłaszcza ze swojego musiaka wykonanego ze szczepu pinela według metody klasycznej. Obecnie stery w gospodarstwie przejmuje Špela, która w 2022 roku w konkursie Młody Winiarz Słowenii dotarła do finału. Strona www: http://www.stokelj.si/

Vipava 1894 – największa winiarnia w Dolinie Wipawy także miała swoją feministyczną rewolucję. W wyniku prywatyzacji firma wpadła w ręce inwestorów z Ukrainy, którzy doprowadzili ją do upadłości. Masę upadłościową kupili Austriacy i w ciągu sześciu lat wyprowadzili przedsiębiorstwo na prostą. W 2023 roku właściciele oddali zarządzanie w ręce dwóch kobiet: Tanja Vidmar Šinigoj została dyrektorem firmy, zaś Nika Gregorič dyrektorem i głównym enologiem. Dzięki ich pracy, największa wipawska winiarnia powraca jako producent solidnych i dostępnych win. Vipava 1894 ma bardzo szeroką ofertę wina, oprócz odmian międzynarodowych, znajdziemy tu także wina z endemicznych szczepów: zelen i pinela. Strona www: http://www.vipava1894.si

Powyższe przykłady to tylko nieliczne słoweńskie piwnice, które prowadzone są przez kobiety. Jednocześnie dzięki nim społeczeństwo może się doskonale przekonać, że winiarstwo nie jest domeną mężczyzn. Kobiety-winiarki jeżdżą traktorami, tną winorośle, pracują w piwnicy tak samo ciężko jak mężczyźni. Zaś wina wychodzące spod ich rąk, udawadniają, że kobiety nie muszą mieć kompleksów wobec kolegów winiarzy. Z okazji Dnia Kobiet toast wzniosę dziś kieliszkiem z jednym z »kobiecych« win w środku. W moich zapasach zawsze są takie butelki. Przypadek? Nie sądzę!